गुढीपाडवा थाळी –बालगोपाळांसाठी पारंपरिक चव आणि पौष्टिकतेचा मिलाफ!

गुढीपाडवा हा हिंदू नववर्षाचा शुभारंभ करणारा सण आहे. महाराष्ट्रात गुढीपाडव्याला विशेष महत्त्व आहे आणि या दिवशी विविध पारंपरिक पदार्थांनी सजलेली थाळी बनवली जाते. ही थाळी केवळ चविष्टच नसते, तर आरोग्यदृष्ट्याही फायदेशीर असते. बालगोपाळांना नेहमीच वेगवेगळ्या पदार्थांची चव चाखायला आवडते, आणि जर थाळी आकर्षक आणि चविष्ट असेल, तर ते आनंदाने जेवतात. चला तर मग, अशीच एक पारंपरिक आणि चविष्ट गुढीपाडवा थाळी पाहूया जी तुमच्या मुलांना नक्कीच आवडेल!

गुढीपाडवा स्पेशल थाळीमध्ये समाविष्ट पदार्थ:

1. बटाट्याची भाजी

बटाटा हा लहान मुलांचा अत्यंत आवडता पदार्थ आहे. बटाट्याची साधी फोडणी घातलेली भाजी किंवा कधी कधी थोडीशी गोडसर चव असलेली पाटवडी शैलीतील भाजी ही मुलांसाठी आकर्षक पर्याय ठरू शकतो.

2. वाटाण्याची रस्सा भाजी

वाटाण्यांची रस्सा भाजी पोळी किंवा भातासोबत अप्रतिम लागते. हा पदार्थ प्रथिनांनी समृद्ध असून, मुलांना पचायलाही हलका आहे. त्यात थोडे आलं-लसूण घातल्यास चव अजून वाढते.

3. मसाले भात

मसालेभात हा महाराष्ट्राच्या पारंपरिक पदार्थांपैकी एक आहे. यामध्ये गोडा मसाला आणि तूप घातल्यामुळे त्याला अप्रतिम सुगंध येतो. हा भात विशेषतः पौष्टिक असून, मुलांना सहज आवडतो.

4. वरण भात

वरण भात म्हणजे साधा पण पौष्टिक पदार्थ. वरणामध्ये तूप आणि जिरं घातल्यास त्याची चव अजून वाढते. हा पदार्थ पचनासाठी चांगला असून, लहान मुलांनाही प्रिय असतो.

5. काकडीची कोशिंबीर

गुढीपाडव्याच्या थाळीत ताज्या भाज्यांचे स्थान महत्त्वाचे आहे. काकडीच्या कोशिंबिरीमध्ये दही, शेंगदाणा कूट आणि गूळ घालून तयार केल्यास मुलांना ती अधिक रुचकर वाटते.

6. डाळ-कोबीची भाजी

कोबी हा फायबर आणि जीवनसत्त्वांनी समृद्ध पदार्थ आहे. लहान मुलांना हा पदार्थ आवडावा म्हणून त्यामध्ये तडका घालून चविष्ट बनवता येते. डाळ आणि कोबी यांचा मेळ मुलांना पोषण देणारा आहे.

7. भरली मिरची

भरली मिरची हा महाराष्ट्राच्या पारंपरिक पदार्थांपैकी एक आहे. जर मुलांना तिखट कमी हवे असेल, तर कमी मसाला घालून नरमसरम भरली मिरची तयार करता येते.

8. आमरस

आंबा म्हणजे उन्हाळ्याची खरी मजा! गुढीपाडव्याला आमरस हा आवश्यक पदार्थ आहे. ताजा हापूस आंबा मिक्सरमधून काढून थोड्या साखरेसह मुलांना दिल्यास ते आनंदाने खातात.

9. पुरी

मुलांना कुरकुरीत पुरी खूप आवडते. ती गव्हाच्या कणकेपासून बनवून तूपामध्ये तळल्यास अधिक स्वादिष्ट लागते. आमरस आणि पुरी हा मुलांचा अत्यंत आवडता प्रकार आहे.

10. श्रीखंड

श्रीखंड हा दह्यापासून बनवला जातो आणि त्यात साखर, वेलदोडे, केशर मिसळल्याने त्याचा स्वाद अप्रतिम लागतो. हा पदार्थ कॅल्शियम आणि प्रथिनांनी समृद्ध आहे.

11. पुरणपोळी

पुरणपोळी हा पारंपरिक मराठी सणांमध्ये आवर्जून बनवला जाणारा पदार्थ आहे. पुरणपोळीतील चणाडाळ आणि गूळ हे दोन्ही घटक पौष्टिक असून, शरीरासाठी फायदेशीर आहेत.

12. कोथिंबिर वडी / अळू वडी

कोथिंबिर वडी आणि अळू वडी हे कुरकुरीत स्नॅक्स मुलांना खूप आवडतात. यामध्ये प्रथिने आणि लोह भरपूर प्रमाणात असते.

13. कांदा भजी

कांदा भजी ही हलकी आणि कुरकुरीत असते. ती ताकासोबत दिल्यास अजून चवदार लागते.

14. लोणचं आणि ताक

अन्न पचनास मदत करणारे लोणचं आणि ताक थाळीमध्ये आवश्यकच असते. ताक प्यायल्याने उन्हाळ्यात शरीर ताजेतवाने राहते आणि पचन सुधारते.

मुलांसाठी गुढीपाडवा थाळी का उपयुक्त आहे?

पौष्टिकता आणि संतुलित आहार – या थाळीत प्रथिने, फायबर, जीवनसत्त्वे आणि आवश्यक स्निग्ध पदार्थांचा समावेश आहे, त्यामुळे मुलांना संपूर्ण पोषण मिळते.

आरोग्यासाठी फायदेशीर – गोड पदार्थांमध्ये गूळ आणि साखर प्रमाणात असूनही, ते घरगुती आणि पोषणमूल्यांनी भरलेले असतात.

पचनास मदत करणारे पदार्थ – ताक, लोणचं आणि कोशिंबिरी यामुळे पचन सुधारते.

मुलांच्या आवडीनुसार पदार्थ – बटाट्याची भाजी, मसाले भात, आमरस आणि पुरणपोळी हे मुलांच्या आवडीचे पदार्थ आहेत.

सांस्कृतिक जपणूक – पारंपरिक पदार्थ मुलांना आपल्या संस्कृतीशी जोडतात आणि मराठी खाद्यसंस्कृतीची ओळख करून देतात.

मुलांसाठी काही विशेष कल्पना:

गोड पदार्थांमध्ये जास्त साखर न घालता नैसर्गिक गोडवा (गूळ, खजूर) वापरा.

तूपाचा योग्य प्रमाणात वापर करून पदार्थ पौष्टिक बनवा.

मुलांना पदार्थांचे महत्त्व सांगत त्यांना स्वयंपाकात सहभागी करून घ्या.

आकर्षक पद्धतीने सादर करा – रंगीबेरंगी कोशिंबिरी, छोटे पुरणपोळी रोल, आमरस कप्स इत्यादी करून मुलांचे लक्ष वेधून घ्या.

गुढीपाडव्याची पारंपरिक थाळी ही केवळ चवीसाठी नव्हे, तर पौष्टिकतेसाठीही महत्त्वाची आहे. मुलांना योग्य पोषण मिळावे आणि त्यांचा उत्साह वाढावा यासाठी अशा पारंपरिक पदार्थांनी समृद्ध थाळी बनवा आणि या नववर्षाचा आनंद द्विगुणित करा!

गुढीपाडव्याच्या शुभेच्छा!