ह्यूमन मेटापन्युमोव्हायरस ...
Only For Pro
Reviewed by expert panel
बेंगळुरूमध्ये एका आठ महिन्याच्या बाळाला ह्यूमन मेटापन्युमोव्हायरस (HMPV) ची लागण झाल्याचे समोर आले आहे. न्यूज18 च्या वृत्तानुसार, या बाळाचा प्रवासाचा कोणताही इतिहास नाही. कर्नाटक आरोग्य विभागाने या प्रकरणाची पुष्टी केली असून, ही माहिती केंद्रीय आरोग्य मंत्रालयाला देण्यात आली आहे. सध्या उपलब्ध माहितीनुसार, चीनमध्ये HMPV विषाणूच्या प्रादुर्भावामुळे वाढलेल्या रुग्णसंख्येशी याचा काही संबंध आहे का, हे अद्याप स्पष्ट झालेले नाही.केंद्रीय आरोग्य मंत्रालयाने यावर आपली भूमिका स्पष्ट करत म्हटले आहे की, देशात सध्या श्वसनाच्या आजारांमध्ये कोणत्याही प्रकारची अनियमित वाढ झालेली नाही. भारतातील देखरेख यंत्रणा प्रभावी असून, या विषाणूशी लढण्यासाठी संपूर्ण तयारी आहे.
कोविड-19 च्या उद्रेकानंतर जवळपास पाच वर्षांनी, चीनमधील रुग्णालये गंभीर श्वसन आजारांच्या प्रचंड वाढीमुळे संघर्ष करत आहेत. ह्या प्रकरणांमध्ये इन्फ्लुएंझा ए, मायकोप्लाझ्मा न्यूमोनिया आणि कोविड-19 च्या रुग्णसंख्येत मोठी वाढ झाली आहे, परंतु मुख्यतः hMPV (ह्युमन मेटाप्न्यूमोव्हायरस) या विषाणूमुळे अधिक प्रकरणे समोर येत आहेत. हा विषाणू मुलांमध्ये गंभीर परिणाम घडवू शकतो, म्हणून पालकांनी याबाबत माहिती असणे महत्त्वाचे आहे.
hMPV म्हणजे काय?
ह्युमन मेटाप्न्यूमोव्हायरस (hMPV) हा एक विषाणू आहे, जो वरच्या श्वसन मार्गात तीव्र संसर्ग निर्माण करतो. यामध्ये नाक, नासिका, तोंड, घसा, आणि आवाजाच्या पेटीचा समावेश होतो, तसेच गंभीर प्रकरणांमध्ये खालील श्वसन मार्गांवर परिणाम होतो – ब्रॉंकी आणि फुफ्फुस. फ्लू आणि आरएसव्हीप्रमाणेच, hMPV हिवाळ्यात आणि वसंत ऋतूमध्ये जास्त दिसतो.
हा विषाणू 2001 मध्ये नेदरलँड्समध्ये प्रथम ओळखला गेला. हा सिंगल-स्ट्रँडेड आरएनए विषाणू पॅरामायक्सोव्हिरिडी कुटुंबातील आहे आणि आरएसव्हीशी जवळचा संबंध आहे.
hMPV ची लक्षणे
hMPV ची लक्षणे सामान्य सर्दीप्रमाणेच असतात, जी 2 ते 5 दिवसांपर्यंत टिकू शकतात. यामध्ये खालील लक्षणांचा समावेश आहे:
- खोकला
- नाक बंद होणे
- श्वास घ्यायला त्रास होणे
- घसा खवखवणे
- थकवा
गंभीर प्रकरणांमध्ये ब्रॉंकीओलायटिस किंवा न्यूमोनियासारख्या गुंतागुंती दिसून येऊ शकतात.
hMPV कोणाला प्रभावित करू शकतो?
hMPV कोणत्याही वयोगटातील लोकांना प्रभावित करू शकतो, परंतु त्याचा परिणाम मुलांमध्ये आणि ज्यांची रोगप्रतिकारक शक्ती कमी आहे अशा व्यक्तींमध्ये जास्त दिसून येतो. अमेरिकन लंग असोसिएशननुसार, 5 वर्षांखालील मुलांमध्ये आणि 5 ते 16 टक्के प्रकरणांमध्ये गंभीर श्वसन मार्गाचे आजार होण्याची शक्यता जास्त असते.
hMPV कसा पसरतो?
hMPV अत्यंत संसर्गजन्य आहे आणि तो संक्रमित व्यक्तीकडून इतरांमध्ये पुढील मार्गांनी पसरतो:
- खोकताना किंवा शिंकताना निघणाऱ्या श्वसन थेंबांद्वारे
- संक्रमित व्यक्तीच्या संपर्कात येऊन, जसे की चेहऱ्याला स्पर्श करणे, हस्तांदोलन करणे, किंवा मिठी मारणे
- दूषित पृष्ठभागांच्या संपर्कातून, जसे की दरवाज्यांचे हँडल्स, बेडिंग, टॉयलेट्स, खेळणी इत्यादी
दीर्घकालीन फुफ्फुस आजार आणि hMPV
दमा, सीओपीडी किंवा एम्फिसेमा यांसारखे दीर्घकालीन फुफ्फुस आजार असलेल्या व्यक्तींना hMPV होण्याची शक्यता जास्त नसते. परंतु जर विषाणूची लागण झाली, तर गंभीर फुफ्फुस आजार होण्याचा धोका लक्षणीयरीत्या वाढतो.
hMPV पासून बचावाचे उपाय
सध्या hMPV साठी कोणतेही लसीकरण उपलब्ध नाही. म्हणून आपल्या मुलाला ह्या विषाणूपासून सुरक्षित ठेवण्यासाठी खालील उपाय उपयुक्त ठरू शकतात:
- आपल्या मुलाला हात साबणाने किंवा हँडवॉशने किमान 20 सेकंद धुण्याची सवय लावा.
- स्वतःचे हात स्वच्छ केल्याशिवाय मुलाला स्पर्श करू नका.
- मुलाला चेहरा अनावश्यकपणे स्पर्श करू देऊ नका.
- जेवणापूर्वी आणि खेळून किंवा शाळेतून आल्यावर हात धुण्यास प्रवृत्त करा.
- खोकताना किंवा शिंकताना तोंड झाकण्याची सवय लावा.
- hMPV किंवा इतर श्वसन आजार असलेल्या व्यक्तीच्या संपर्कात येणे टाळा.
- गर्दीच्या ठिकाणी जाणे टाळा.
- आपल्या मुलाला मास्क घालण्याची सवय लावा.
- कोणतीही लक्षणे दिसल्यास मुलाला वेगळे ठेवा आणि डॉक्टरांशी संपर्क साधा.
- कामावरून परत आल्यानंतर मुलाला वारंवार किस करणे टाळा.
- स्वतःला लक्षणे असल्यास इतरांपासून वेगळे ठेवा.
hMPV ची चाचणी व निदान
सामान्यतः hMPV ची चाचणी नियमितपणे केली जात नाही, कारण प्रकरणे थंड ऋतूमध्ये जास्त प्रमाणात दिसतात. एनएलएमच्या एका लेखानुसार, "विषाणूची कल्चरिंग करणे तुलनेने कठीण असते आणि निदान प्रामुख्याने न्यूक्लिक अॅसिड अॅम्प्लिफिकेशन टेस्ट, जसे की रिव्हर्स ट्रान्सक्रिप्टेस पॉलिमरेस चेन रिएक्शनवर आधारित असते."
सामान्य चाचण्या ज्या hMPV ची पुष्टी करतात त्या म्हणजे न्यूक्लिक अॅसिड अॅम्प्लिफिकेशन टेस्ट (NAAT), इम्युनोफ्लुरोसन्स किंवा एन्झाइम इम्युनोअस्से.
hMPV चे उपचार
सध्या hMPV साठी कोणताही ठोस उपचार उपलब्ध नाही. उपचारांमध्ये लक्षणांचे व्यवस्थापन समाविष्ट आहे, ज्यामध्ये ओटीसी औषधांचा वापर, योग्य प्रमाणात हायड्रेशन, आणि पुरेशी विश्रांती यांचा समावेश होतो. गंभीर प्रकरणांमध्ये ऑक्सिजन थेरपी किंवा इंट्राव्हेनस फ्लुइड्स शिफारसीय असू शकतात.
आरोग्य विभागाची पावले
केंद्रीय आरोग्य मंत्रालयाने शनिवारी संयुक्त मॉनिटरिंग गटाची बैठक घेतली. चीनमध्ये गेल्या काही आठवड्यांत श्वसनसंबंधित आजारांमध्ये वाढ झाल्याच्या पार्श्वभूमीवर ही बैठक आयोजित करण्यात आली.
तज्ज्ञांनी जनतेला घाबरून न जाण्याचे आवाहन करत, मास्कचा वापर, श्वसन स्वच्छता राखणे, आणि गर्दीच्या ठिकाणी जाण्याचे टाळणे यांसारख्या साध्या उपाययोजनांवर भर दिला आहे.
पालकांनी सावध राहून मुलांची काळजी घेतल्यास ह्या विषाणूचा प्रभाव कमी होऊ शकतो.
Be the first to support
Be the first to share
Comment (0)