गुरु पौर्णिमा साजरी करताना लहानग्यांना या पाच मराठमोळ्या गोष्टीतून आपण गुरुंचे महत्व समजाऊ शकतो!!

मुलाचे प्रथम गुरु त्याचे पालक असतात. जितकं मुलं आई वडिलांकडून शिकतात ते कोणत्याही पुस्तकात किंवा कार्यशाळेत शिकवले जाऊ शकत नाही मग याची काळजी पालकांनी नेहमी घ्यावी कारण तुमचं मूल तुमच्या कडे पाहून शिकत आहे एवढ लक्षात आसू द्या. तसेच आपल्या लहानग्याला गुरु गुरुपौर्णिमे विषयी नक्की सांगा. आषाढ शुद्ध पौर्णिमेला गुरुपौर्णिमा असे म्हटले जाते. ज्या गुरुंनी आपले व्यक्तिमत्त्व घडविले त्या गुरुप्रती आदर व्यक्त करण्याचा, त्यांना नतमस्तक होण्याचा दिवस म्हणजे गुरुपौर्णिमा. या पौर्णिमेला व्यासपौर्णिमा असेही संबोधले जाते. कारण आदिगुरू व्यासांचा जन्म या पौर्णिमेलाच झाला होता. अथक प्रयत्न करणाऱ्या सगळ्याच्या जीवनाच्या प्रत्येक समस्यांमध्ये मार्ग दाखवून योग्य मार्गदर्शन करणारे व जीवन जगण्याची योग्य कला शिकवणारे महानायक म्हणजेच गुरु होय. 

हो, पालक मुलांचे पहिले गुरु असतात. गुरु पौर्णिमा हा सण आपल्याला आपल्या गुरुंचे महत्व सांगतो आणि लहान मुलांना या सणाचा बोध देणे म्हणजे त्यांच्या जीवनात सद्गुणांची बीज रोवणे होय. यानिमित्ताने, आपण आपल्या मुलांना मराठमोळ्या संस्कारांच्या 6 गोष्टीतून जीवनाच्या महत्त्वपूर्ण शिकवण देऊ शकतो.

1. गोष्टी सांगून संस्कार
गोष्टी सांगणे ही आपली पारंपारिक पद्धत आहे. गोष्टींच्या माध्यमातून मुलांना नीतिमूल्ये शिकवता येतात. उदाहरणार्थ, संत तुकारामांच्या गोष्टी, शिवाजी महाराजांच्या शौर्यकथा किंवा समर्थ रामदासांच्या शिकवणी या मुलांना खूप काही शिकवू शकतात. यामुळे मुलांच्या मनात सद्गुणांची, नीतिमूल्यांची आणि आदर्श गुरुंची महती रुजवता येते.

2. श्लोक, भजने आणि अभंग
श्लोक, भजने आणि अभंग यांच्यामध्ये ज्ञान आणि भक्तीचा संगम आहे. मुलांना श्लोक शिकवून त्यांच्या स्मरणशक्तीला आणि उच्चारशक्तीला वाव देता येतो. उदाहरणार्थ, "गुरु ब्रह्मा गुरु विष्णु, गुरु देवो महेश्वरा" या श्लोकाद्वारे गुरुंचे महत्त्व आणि त्यांचे देवत्व मुलांना सांगता येते.

3. अभिवादन आणि आदर 
मराठी संस्कृतीत अभिवादन आणि आदराला खूप महत्त्व आहे. "नमस्कार" किंवा "वंदे मातरम्" सारखे शब्द उपयोग करून आपण मुलांना आदर व्यक्त करायला शिकवू शकतो. त्यांना मोठ्यांना आदर देण्याची आणि त्यांच्या मार्गदर्शनाचा आदर करण्याची सवय लावू शकतो.
घरातल्या मोठ्या मंडळींना रोज नमस्कार करायला शिकवा. त्यातून आदर आणि शिस्त शिकता येते.

4. पर्यावरणप्रेम 
पर्यावरण प्रेम हे मराठी संस्कृतीचे एक महत्त्वाचे अंग आहे. आपल्या मुलांना निसर्गाचे महत्त्व आणि त्याचे संरक्षण कसे करावे हे शिकवूया.
त्यांना बागकामात सहभागी करून घ्या, झाडे लावणे, पाणी वाचवणे, आणि कचरा व्यवस्थापन याबाबत शिकवा.

5. सेवा आणि परोपकार
गुरुंच्या मार्गदर्शनाखाली सेवा आणि परोपकाराच्या कार्यांत सहभाग घेणे हा एक उत्तम मार्ग आहे. मुलांना वृद्धाश्रम, अनाथाश्रम किंवा प्राणीसेवा केंद्रात नेऊन सेवा करायला शिकवता येते. या अनुभवातून त्यांना गुरुंच्या शिकवणीचे महत्व कळते आणि त्यांची संवेदनशीलता आणि समाजभान वाढते.

6. संयम ठेवा
सध्या 3 ते 7 वयोगटातील लहान मुलांना शिकवणे तुमच्यासाठी थोडे कठीण असू शकते. मोठ्या मुलांना शिकवणे इतके अवघड नाही, कारण ते सहज समजू लागतात. पण तुम्ही पालक आहात, तुम्हाला थोडा संयम ठेवावा लागेल, तुम्ही तुमच्या मुलाला समजून घेण्याचा प्रयत्न करा. तुम्ही तुमच्या मुलाचे पहिले शिक्षक आहात, तुम्हाला तुमच्या मुलामध्ये अभ्यासाची आवड निर्माण करायची आहे आणि तुम्ही हे सहज करू शकता, फक्त तुम्हाला तुमच्या मुलाला शिकवण्याच्या पद्धतीत थोडा बदल करावा लागेल. या वयात पालक त्यांच्या संयमाने, सकारात्मक वातावरणाने मुलामध्ये अभ्यासाचा चांगला पाया घालतात आणि याच पायावर मुलाचे संपूर्ण आयुष्य टिकून असते.

तुम्हाला तुमच्या मुलावर ओरडण्याची गरज नाही, जर तुम्ही मुलावर अभ्यासाबाबत ओरडलात तर मुलाचा उत्साह कमी होईल, असे करून तुम्ही केवळ अभ्यासाचा भार उचलत नाही, तर मुलावर दबावही निर्माण करत आहात. त्यामुळे पुढे मुलावर अभ्यासाचा भार पडेल.समजायला लागेल वाचनात खूप मजा येते हे तुम्ही मुलाला सागायला हवे. वाचनाचे अनेक फायदे आहेत.
जर तुम्ही मुलामध्ये अभ्यासाबद्दल स्वारस्य जागृत केले तर माझ्यावर विश्वास ठेवा, मुलाला शिकवणे हे खूप मनोरंजक काम असेल. चला तर मग जाणून घेऊया लहान मुलांना शिकवण्याच्या अशा काही पद्धती, ज्याचा अवलंब करून तुम्ही तुमच्या मुलांमध्ये अभ्यासाची आवडही जागृत करू शकता.

तुमच्या मुलाला शिकवण्यासाठी या पद्धती वापरून पहा!!

मुलांना फक्त योग्य मार्गदर्शनाची गरज असते आणि ते पालका शिवाय कोण देऊ शकतो 

मुलासाठी टाईम टेबल बनवा:

टाइम टेबल मुलांनुसार बनवा, तुमच्यानुसार नाही. कारण मुलाची शिकवण्याची वेळ अशी असावी की मुलाची कोणतीही कार्टून सिरीयल मध्येच येऊ नये, किंवा मुलाचे मित्र खेळायला येऊ नयेत. तुम्ही मुलाला टाईम टेबल बनवायला सांगा,त्याला तासभर अभ्यास करायचा आहे, तुम्ही शाळेतून आल्यानंतर. कोणती वेळ चांगली असेल ते सांगा. त्यामुळे मुलालाही असे वाटेल की मला बनवलेले टाइम टेबल मिळत आहे, म्हणून मी त्यानुसार जावे. त्यामुळे मुलांचे टाइम टेबल मुलाला विचारूनच बनवायला हवे. 

हुशारीने हाताळा:

बाळाला हुशारीने हाताळा. दिवसभर मुलासोबत अभ्यास करण्याची गरज नाही. तुम्ही मुलाशी थोड्या वेगळ्या पद्धतीने बोलू शकता, उदाहरणार्थ, तुम्ही त्याला म्हणू शकता “अरे तू खूप हुशार आहेस, तुला खूप माहिती आहे, चला तर मग आज काहीतरी नवीन शिकूया, ज्यामुळे तुम्ही अधिक हुशार व्हाल” किंवा आपण वाचनाला वेगळ्या पद्धतीने सांगू शकतो जसे की पुस्तकात मजा करण्याची वेळ आली आहे किंवा हुशार होण्याची वेळ आली आहे. मुलांना अशा गोष्टी खूप आवडतात आणि मुल सहज लिहायला आणि वाचायला बसेल. यामुळे मुलामध्ये सुरुवातीपासूनच शिकण्याची भावना निर्माण होईल.

खेळण्यांच्या मदतीने:

मुलांना शिकवण्यासाठी तुम्ही काही खेळण्यांचीही मदत घेऊ शकता. आजकाल बाजारात अनेक खेळणी उपलब्ध आहेत जसे की अक्षरे आणि संख्या असलेले बिल्डिंग ब्लॉक्स, नंबर सेट, पाळीव प्राण्यांचे सेट, वन्य प्राण्यांचे सेट इ. अशा प्रकारच्या खेळण्यांमुळे मुलांची सर्जनशीलताही वाढते.

स्तुती करा:

जर मुलाने त्याच्या वेळापत्रकानुसार काम केले असेल तर नक्कीच मुलाचे कौतुक करा. त्याच्या पाठीवर थाप द्या. मुलाला चांगले बाळ, खूप चांगले असे शब्द सांगा. मुलाला असे शब्द ऐकायला आवडतात. वेळेवर काम पूर्ण केल्यावर तुम्ही मुलासाठी काहीतरी खास बनवू शकता. तुम्ही तुमच्या मुलाला चांगले ओळखता. तुम्हाला फक्त धीर धरावा लागेल आणि त्याला खूप प्रेमाने शिकवावे लागेल.

मुलाचे पहिले शिक्षक हे त्याचे पालक असतात. जर तुम्ही तुमच्या पाल्याला थोडं हुशारीने शिकवलं आणि मुलांच्या वाचनाच्या पद्धतीत थोडा बदल केला तर मुलामध्ये अभ्यासाची आवड वाढेल आणि मुल आनंदाने वाचेल आणि एकदा का मुलाला समजायला लागलं की मुलाला वाचायला मिळेल. आयुष्यभर. कोणतीही अडचण येणार नाही. 

गुरु पौर्णिमा साजरी करताना लहानग्यांना या पाच मराठमोळ्या गोष्टीतून आपण गुरुंचे महत्व समजावून देऊ शकतो. यामुळे त्यांच्या जीवनात सद्गुणांची बीज रोवली जातील आणि ते संस्कारी नागरिक बनतील. पालक म्हणून आपली जबाबदारी आहे की मुलांना उत्तम संस्कार द्यावेत आणि गुरुंच्या शिकवणीचे महत्व त्यांच्या मनावर बिंबवावे.