अबॅकस, वेदिक की फोनिक्स!! गणितात पारंगत होण्यासाठी Gen Z मुलांसाठी कोणते उत्तम?

गणित शिकवण्याच्या पद्धती काळानुसार बदलत गेल्या आहेत. पारंपरिक पद्धतींपासून ते आधुनिक तंत्रज्ञानाच्या वापरापर्यंत अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत. आजच्या पिढीतील मुलांना (Gen Z) गणित अधिक सुलभ आणि रुचकर करण्यासाठी अबॅकस, वेदिक आणि फोनिक्स मॅथ्स या तीन पद्धतींचा मोठ्या प्रमाणावर उपयोग केला जातो. मात्र, पालकांसाठी नेहमीच हा प्रश्न राहतो की या तिन्हीपैकी कोणती पद्धत सर्वोत्तम आहे? या लेखात आपण या तीन पद्धतींचे फायदे, तोटे आणि कोणत्या मुलांसाठी कोणती पद्धत उपयुक्त आहे हे पाहूया.

1. अबॅकस मॅथ्स – जलद आणि अचूक गणना शिकवणारी पद्धत

अबॅकस म्हणजे काय?

अबॅकस हा एक गणितीय साधन आहे जो हजारो वर्षांपूर्वी चीन, ग्रीस आणि जपानमध्ये वापरण्यात आला. आजही तो मुलांना मानसिक गणित शिकवण्यासाठी वापरला जातो. अबॅकस हे जगातील पहिले कॅल्क्युलेटर मानले जाते. ग्रीक ‘abax’ शब्दावरून त्याचे नाव आले आहे. हे आयताकृती फ्रेममध्ये रॉड्स आणि मण्यांसह तयार असते.हा एक फ्रेमयुक्त साधन असून त्यात मणी असतात, जे गणनेच्या मदतीने विविध अंकांची मांडणी करण्यास मदत करतात. प्राचीन बॅबिलोनमध्ये शोध लागलेले अबॅकस मेंदू विकासासाठी उपयोगी ठरते.

अबॅकसचे फायदे:

• स्पीड आणि अचूकता वाढते – मुलांना जलद आणि अचूक गणना करण्याची सवय लागते.

• मेंदूचा दोन्ही भाग सक्रिय होतो – डाव्या आणि उजव्या मेंदूच्या समन्वयामुळे विचारशक्ती सुधारते.

• स्मरणशक्ती आणि लक्ष केंद्रित करण्याची क्षमता वाढते – गणना करताना मेंदू अधिक सतर्क राहतो.

• कॅल्क्युलेटरशिवाय झटपट गणना करता येते – परीक्षांमध्ये वेळेची बचत होते.

अबॅकसचे तोटे:

• गणना करण्यासाठी ठरावीक तंत्र शिकावे लागते.

• फक्त अंकगणितावर अधिक भर असतो, तर उच्च गणित शिकण्यासाठी वेगळे मार्ग आवश्यक असतात.

2. वेदिक मॅथ्स – गणित सोडवण्याचे पारंपरिक भारतीय शास्त्र

वेदिक मॅथ्स म्हणजे काय?

वेदिक गणित (मॅथ्स) हे प्राचीन भारतीय गणितशास्त्रावर आधारित आहे , जी वेदांमध्ये उल्लेखित सूत्रांवर आधारित आहे. ही पद्धत गणिती संकल्पना सोप्या आणि वेगवान रीतीने शिकण्यासाठी मदत करते. वेदिक मॅथ्सच्या तंत्रांनी बेरीज, वजाबाकी, गुणाकार आणि भागाकार जलदगतीने सोडवता येतात, त्यामुळे मेंदूचा विकास होतो.यात 16 सूत्रे आणि 13 उपसूत्रे आहेत, ज्यांचा उपयोग गणित जलद आणि सुलभ करण्यासाठी होतो.

वेदिक मॅथ्सचे फायदे:

• शॉर्टकट आणि ट्रिक्सद्वारे जलद गणना करता येते.

• गणित सोडवण्याची भीती कमी होते.

• संख्याज्ञान आणि तर्कशक्ती सुधारते.

• स्पर्धा परीक्षांसाठी उपयुक्त, जसे की CAT, JEE, आणि बँक परीक्षा.

वेदिक मॅथ्सचे तोटे:

• प्राथमिक शाळेतील मुलांसाठी काही पद्धती क्लिष्ट वाटू शकतात.

• सखोल समज नसल्यास फक्त ट्रिक्स पाठ करावी लागते.

3. फोनिक्स मॅथ्स – संकल्पनांसह गणित शिकण्याची आधुनिक पद्धत

फोनिक्स मॅथ्स म्हणजे काय?

फोनिक्स मॅथ्स ही एक शिक्षण पद्धती आहे, जी लहान मुलांना गणिती संकल्पना सोप्या आणि समजण्यास सुलभ पद्धतीने शिकवण्यासाठी वापरली जाते. यामध्ये ध्वनी (phonics) आणि गणित (maths) यांचा संगम असतो. मुलांना संख्यांची ओळख, मोजणी, आकृतिबंध, बेरीज-वजाबाकी यासारख्या गणिती संकल्पना ध्वनीआधारित शिकण्याच्या तंत्राने शिकविल्या जातात. या पद्धतीमुळे लहान मुले गणित अधिक सहज आणि आनंदाने शिकू शकतात. फोनिक्स मॅथ्स हा एक आधुनिक दृष्टीकोन आहे, जो मुलांना गणितातील संकल्पना समजावून सांगतो. यात अंक, आकृती, नमुने आणि समस्या सोडवण्याच्या कौशल्यावर भर दिला जातो.

फोनिक्स मॅथ्सचे फायदे:

• गणिताची सखोल समज निर्माण होते.

• तर्कशास्त्र आणि समस्या सोडवण्याची क्षमता सुधारते.

• अल्जेब्रा, भूमिती आणि संख्याशास्त्रासाठी उपयुक्त.

• STEM शिक्षणासाठी मजबूत पाया तयार करतो.

फोनिक्स मॅथ्सचे तोटे:

• काही मुलांना या पद्धतीत वेळ लागू शकतो.

• जलद गणनेसाठी वेगळ्या तंत्रांची गरज लागते.

4. कोणती पद्धत सर्वोत्तम आहे?

वयानुसार योग्य पर्याय:

• अबॅकस – मुलांसाठी प्राथमिक स्तरावर उपयुक्त, कारण तो मेंदूचा विकास आणि स्मरणशक्ती वाढवतो.

• वेदिक मॅथ्स – जलद गणनेसाठी आणि स्पर्धा परीक्षांसाठी उत्तम पर्याय.

• फोनिक्स मॅथ्स – संकल्पनांच्या सखोल समजसाठी आणि अॅप्लिकेशन-बेस्ड शिक्षणासाठी उपयुक्त.

5. आपल्या मुलासाठी कोणता पर्याय सर्वोत्तम?

लहान मुलांसाठी फोनिक्स मॅथ्स
गणना कौशल्यासाठी अबॅकस
स्पर्धात्मक गणितासाठी वेदिक मॅथ्स

जर आपल्या मुलाला जलद गणना शिकायची असेल, तर अबॅकस किंवा वेदिक मॅथ्स योग्य ठरू शकते. परंतु, जर गणिताची तर्कशक्ती सुधारायची असेल आणि दीर्घकालीन फायदा हवा असेल, तर फोनिक्स मॅथ्स उत्तम पर्याय ठरतो. सर्वोत्तम निकालांसाठी तिन्ही पद्धतींचा योग्य प्रकारे समतोल वापर करणे उपयुक्त ठरू शकते.