राज्यात गुलियन बॅरी सिंड्रोम (GBS) वाढती प्रकरणे:शाळकरी मुलांचे आरोग्य जपण्यासाठी पालकांसाठी सूचना!!

राज्यात गुलियन बॅरी सिंड्रोम (GBS) रुग्णांची संख्या वाढत आहे. पुण्यात रुग्णसंख्या शंभरी पार करून 111 झाली असून, 17 रुग्ण व्हेंटिलेटरवर आहेत. नागपुरात 6 रुग्णांपैकी 1 व्हेंटिलेटरवर आणि 1 आयसीयु मध्ये आहे. कोल्हापूरात 2 तर सोलापूरात 2 संशयित रुग्ण आढळले आहेत. राज्यभर या आजाराबाबत चिंता वाढली असून, तातडीने प्रतिबंधात्मक उपाययोजना करण्यात येत आहेत. डॉक्टरांनी नागरिकांना सतर्क राहण्याचा आणि वेळेत उपचार घेण्याचा सल्ला दिला आहे.ही परिस्थिती लक्षात घेऊन महाराष्ट्र राज्य आरोग्य विभागाने रुग्णांच्या तपासणीसाठी त्वरित "रॅपिड रिस्पॉन्स टीम" (RRT) तयार केली आहे.

गुलियन बॅरी सिंड्रोम (GBS) हा एक दुर्मिळ, परंतु गंभीर न्यूरोलॉजिकल आजार आहे ज्यामध्ये शरीराची प्रतिकारशक्ती स्वतःच्या परिधीय नसांवर हल्ला करते. यामुळे स्नायूंची कमजोरी, मुंग्या येणे, आणि काही प्रकरणांमध्ये पूर्ण पक्षाघात होऊ शकतो. 

GBS म्हणजे काय?
गुलियन बॅरी सिंड्रोम (GBS) हा एक दुर्मिळ रोग असून, यामध्ये पेशींच्या प्रतिकारशक्तीवर परिणाम होतो व मज्जासंस्थेची कार्यक्षमता कमी होते. यामुळे हातापायांमध्ये अचानक कमजोरी, बधिरता, व स्नायूंमध्ये अशक्तपणा जाणवतो. हा विकार बहुतेक वेळा विषाणू किंवा जीवाणू संसर्गानंतर होतो.

डॉक्टरांच्या मते, GBS कोणत्याही वयोगटात होऊ शकतो, मात्र अलीकडील प्रकरणांमध्ये लहान मुलं आणि 30 वर्षांच्या आसपासच्या वयोगटातील लोकांना अधिक धोका दिसून आला आहे.

GBS: पुण्यातील परिस्थिती
आरोग्य अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, पुण्यातील प्रकरणे विशिष्ट भागांमध्ये आढळून येत आहेत. त्यामुळे आरोग्य विभागाने त्या भागांमध्ये सर्वेक्षण करण्याचे आदेश दिले आहेत. संशयित रुग्णांचे रक्त, मल, आणि पाणी यांचे नमुने राष्ट्रीय विषाणू विज्ञान संस्थेला (NIV) तपासणीसाठी पाठवण्यात आले आहेत.

गुलियन बॅरी (GBS) सिंड्रोमची लक्षणे:

1. हात आणि पायांमध्ये मुंग्या येणे किंवा सुन्नपणा.
2. स्नायूंची कमजोरी जी पायांपासून सुरू होऊन वरच्या शरीराकडे पसरते.
3. चालण्यात अडचण येणे किंवा पायऱ्या चढण्यात समस्या.
4. चेहऱ्याच्या हालचालींमध्ये अडचण, जसे की बोलणे, चावणे किंवा गिळणे.
5. दुहेरी दृष्टी किंवा डोळ्यांच्या हालचालींमध्ये अडचण.
6. तीव्र वेदना, विशेषतः रात्री.
7. मूत्राशय किंवा आतड्यांच्या कार्यांमध्ये समस्या.
8. हृदयाचे ठोके किंवा रक्तदाबामध्ये बदल.
9. श्वास घेण्यास अडचण.

लक्षणे दिसल्यास त्वरित वैद्यकीय सल्ला घ्यावा.

शाळकरी मुलांसाठी GBS ची काळजी का घ्यावी?
जरी GBS साथीचा रोग होऊ शकत नाही असे डॉक्टरांचे मत असले तरी, आपल्या मुलांचे आरोग्य चांगले ठेवणे खूप महत्त्वाचे आहे. शाळकरी मुले दिवसाचा जास्त वेळ शाळेत आणि मैदानी खेळांमध्ये घालवतात, त्यामुळे त्यांची प्रतिकारशक्ती टिकवून ठेवण्यासाठी आणि संसर्गापासून त्यांचे रक्षण करण्यासाठी खालील उपाययोजना अवलंबणे आवश्यक आहे:

सावधगिरीचे उपाय

हात स्वच्छ ठेवणे:
शाळकरी मुलांनी शाळेत जाण्यापूर्वी, खेळून आल्यानंतर आणि खाण्याच्या आधी हात स्वच्छ धुण्याची सवय लावावी. साबणाने किंवा सॅनिटायझरने हात धुणे अत्यंत गरजेचे आहे.

ताजे आणि पौष्टिक आहार:
मुलांच्या आहारात ताजी फळे, भाज्या, डाळी, दूध आणि संपूर्ण धान्यांचा समावेश करावा. प्रतिकारशक्ती वाढवण्यासाठी व्हिटॅमिन सीयुक्त फळे जसे संत्री, लिंबू, आणि पेरू खायला द्यावे.

पाणी उकळून पिणे:
पिण्याचे पाणी स्वच्छ आणि उकळलेले असावे. पाण्यामुळे होणारे संसर्ग टाळण्यासाठी हा उपाय उपयुक्त ठरतो.

स्वच्छता आणि स्वच्छ परिसर:
मुलांच्या शाळेतील स्वच्छतेकडे लक्ष द्या. त्यांचा शाळेचा डबा, पाण्याची बाटली, आणि कपडे स्वच्छ ठेवा.

लस घेण्याचे महत्व:
वेळोवेळी मुलांना आवश्यक त्या लसी घेण्यासाठी वैद्यकीय सल्ला घ्या. लसीकरणामुळे संसर्गजन्य रोगांपासून बचाव होतो.

रोगाचे लक्षण ओळखणे:
जर मुलांच्या हातापायांमध्ये अचानक कमजोरी किंवा बधिरता जाणवत असेल, तर त्वरित डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.

सुरक्षित खेळ आणि व्यायाम:
शारीरिक क्रियाकलापांमुळे मुलांची प्रतिकारशक्ती चांगली राहते. मात्र, त्यांना जास्त थकवणारे खेळ करण्यापासून दूर ठेवा.

मनःस्वास्थ्य सांभाळा:
शाळकरी मुलांवर अभ्यासाचा ताण येऊ देऊ नका. खेळ, योगा आणि ध्यान यांचा नियमित सराव त्यांना मनःशांती मिळवण्यासाठी उपयुक्त ठरतो.

GBS पासून बरे होण्यासाठी उपचार:
GBS चा योग्य उपचार केल्यास बहुतांश रुग्ण पूर्णपणे बरे होऊ शकतात. डॉक्टरांच्या मते, वेळेवर निदान आणि उपचार महत्त्वाचे आहेत. प्लाझ्मा एक्स्चेंज आणि इम्युनोग्लोब्युलिन थेरपी ही उपचारपद्धती GBS रुग्णांसाठी प्रभावी ठरते.

GBS टाळण्यासाठी जनजागृतीची आवश्यकता:
GBS जरी अत्यंत दुर्मिळ विकार असला तरी, त्यासंबंधी जागरूकता निर्माण करणे खूप गरजेचे आहे. शाळा, पालक, आणि आरोग्य संस्था एकत्र येऊन मुलांच्या आरोग्याची काळजी घेण्यासाठी ठोस पावले उचलू शकतात.

पालकांसाठी मार्गदर्शन:

आपल्या मुलांमध्ये GBS ची लक्षणे दिसल्यास, त्वरित वैद्यकीय सल्ला घ्या. लवकर निदान आणि उपचारामुळे पुनर्प्राप्तीची शक्यता वाढते. रुग्णालयात उपचार घेत असताना, आपल्या मुलाला भावनिक आधार द्या आणि त्यांच्या गरजांकडे लक्ष द्या. पुनर्प्राप्तीनंतर, फिजिओथेरपी आणि व्यावसायिक थेरपीद्वारे त्यांच्या दैनंदिन क्रियांमध्ये मदत करा. शाळा आणि सामाजिक क्रियांमध्ये परत येण्यासाठी शिक्षक आणि इतर पालकांशी संवाद साधा.

गुलियन बॅरी सिंड्रोम (GBS) हा एक गंभीर आजार आहे, परंतु तो साथीच्या रोगासारखा पसरणारा नाही. पुण्यात वाढलेल्या प्रकरणांनी संपूर्ण शहरात काळजीचे वातावरण निर्माण केले आहे. शाळकरी मुलांसाठी स्वच्छता, योग्य आहार, आणि रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्याचे उपाय यांचे पालन केल्यास GBS सारख्या विकारांपासून संरक्षण मिळू शकते. सावध राहणे आणि वेळीच डॉक्टरांचा सल्ला घेणे हीच यावरची सर्वोत्तम उपाययोजना आहे.

मुलांच्या आरोग्याचे संरक्षण तुमच्या हातात आहे!