बदाम vs शेंगदाणे: मुलांसाठी कोणते हेल्दी आणि बजेट फ्रेंडली?

 "अनहेल्दी" शेंगदाणे पोषणमूल्यांच्या दृष्टीने बदामांपेक्षा अधिक चांगले आहेत. ते अधिक किफायतशीर असून त्यात आर्यन आणि फोलेटची मात्रा जास्त आहे.

1. बदामाचे फायदे (Benefits of Almonds)
बदाम हे सुकामेव्यांमध्ये अत्यंत पौष्टिक समजले जातात. ते अनेक जीवनसत्त्वे, खनिजे आणि अँटिऑक्सिडंट्सने समृद्ध असतात, ज्यामुळे त्यांचा उपयोग मुलांच्या शारीरिक आणि मानसिक विकासासाठी केला जातो.

बदामामधील पोषणमूल्ये:

• प्रोटीन: 100 ग्रॅम बदामात जवळपास 21 ग्रॅम प्रोटीन असते, जे मुलांच्या स्नायूंच्या वाढीसाठी आवश्यक आहे.
• फायबर्स: बदाम हे उत्तम फायबर स्रोत आहेत, जे पचन क्रियेस मदत करतात.
• व्हिटॅमिन ई: मुलांच्या त्वचेची आणि केसांची काळजी घेण्यासाठी बदामातील व्हिटॅमिन ई अत्यंत उपयुक्त आहे.
• अँटिऑक्सिडंट्स: अँटिऑक्सिडंट्समुळे मुलांचे रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवते.
• चांगले चरबीयुक्त घटक: बदामांमध्ये मोनो-अनसॅच्युरेटेड फॅट्स (मोनोफॅटी अ‍ॅसिड्स) असतात, जे हृदयासाठी चांगले असतात.

मुलांसाठी बदामाचे फायदे:

1. बौद्धिक क्षमता वाढवते: बदामामुळे मुलांची स्मरणशक्ती आणि बौद्धिक क्षमता वाढते.
2. हाडे मजबूत होतात: बदामामधील कॅल्शियम आणि मॅग्नेशियम हाडांच्या मजबुतीसाठी उपयुक्त असतात.
3. स्नायूंची वाढ: प्रोटीनसह बदाम स्नायूंच्या विकासास मदत करतात.
4. त्वचेची चमक: व्हिटॅमिन ई मुलांच्या त्वचेला तजेलदार आणि चमकदार ठेवते.

कसे द्यावे बदाम:

• मुलांना सकाळी रिकाम्या पोटी 3-4 बदाम भिजवून देणे आरोग्यासाठी उत्तम ठरते.
• बदामाचा कधी कधी स्मूदी किंवा शेक्समध्ये समावेश केला जाऊ शकतो.

2. शेंगदाण्याचे फायदे (Benefits of Peanuts)
शेंगदाणे हा 'गरीबांचा बदाम' म्हणून ओळखला जातो. याचे कारण म्हणजे शेंगदाण्यातील पोषणमूल्ये हे बदामाशी तुलनात्मक आहेत आणि ते बजेट फ्रेंडलीही आहेत.

शेंगदाण्यांमधील पोषणमूल्ये:

• प्रोटीन: शेंगदाणे प्रोटीनचा उत्तम स्रोत आहेत, 100 ग्रॅम शेंगदाण्यात 25 ग्रॅम प्रोटीन असते.
• फायबर्स: शेंगदाण्यात फायबर्सचे प्रमाण चांगले आहे, जे पचन सुधारण्यासाठी उपयुक्त ठरते.
• व्हिटॅमिन्स: शेंगदाण्यात व्हिटॅमिन बी-6, बी-9 आणि नियासिन सारखी जीवनसत्त्वे असतात, जी मुलांच्या मेंदूच्या विकासासाठी महत्त्वपूर्ण आहेत.
• मिनरल्स: शेंगदाण्यात मॅग्नेशियम, पोटॅशियम, आणि फॉस्फरस यासारखी खनिजे असतात, जी हाडे आणि स्नायूंच्या मजबुतीसाठी मदत करतात.
• चांगले फॅट्स: शेंगदाणे चांगले फॅट्स (अनसॅच्युरेटेड फॅट्स) प्रदान करतात, ज्यामुळे हृदयाच्या कार्यावर चांगला परिणाम होतो.

मुलांसाठी शेंगदाण्याचे फायदे:

• स्नायूंची वाढ: शेंगदाण्यातील प्रोटीन मुलांच्या स्नायूंच्या वाढीसाठी महत्त्वपूर्ण आहे.
• मेंदूचा विकास: शेंगदाण्यातील व्हिटॅमिन्स मेंदूच्या विकासासाठी उपयुक्त असतात, जे मुलांची बुद्धिमत्ता वाढवतात.
• रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवते: शेंगदाणे खाल्ल्यामुळे मुलांची रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते आणि त्यांना आजारांपासून संरक्षण मिळते.
• हृदयाचे आरोग्य: शेंगदाण्यांमधील चांगले चरबीयुक्त घटक हृदयासाठी उपयुक्त आहेत.

कसे द्यावे शेंगदाणे:
मुलांच्या तिफिनमध्ये शेंगदाण्याची चटणी, शेंगदाणे लाडू किंवा भुकेमध्ये स्नॅक्स म्हणून देऊ शकता.
शेंगदाण्याचे बटरही पोषणमूल्यांनी परिपूर्ण आहे, जे ब्रेडवर लावून मुलांना देता येते.

3. बजेट फ्रेंडली कोणते?
बदाम आणि शेंगदाणे दोन्ही पोषणदृष्ट्या उत्तम आहेत, परंतु किंमतीच्या बाबतीत शेंगदाणे हे बदामांच्या तुलनेत खूपच स्वस्त आहेत. शेंगदाण्यांची किंमत बदामांच्या १/५व्या भागाइतकी असते, म्हणून ज्या कुटुंबांना बजेटमध्ये पोषक आहाराचा विचार करावा लागतो, त्यांच्यासाठी शेंगदाणे उत्तम पर्याय आहेत.

शेंगदाणे बजेट फ्रेंडली कसे?

1. बदामाच्या किंमतीत चढ-उतार होतात, तर शेंगदाणे सहसा कमी किंमतीत मिळतात.
2. शेंगदाणे सहज मिळतात आणि विविध प्रकारे उपयोगात आणता येतात.
3. चटणी, लाडू, शेंगदाण्याचे बटर हे सर्व पदार्थ बजेट फ्रेंडली असून मुलांच्या आहारात सहजतेने समाविष्ट करता येतात.

4. बदाम की शेंगदाणे: कोणते निवडावे?
हे निवडणे पूर्णपणे आपल्या आवडीनुसार आणि बजेटनुसार असू शकते. दोन्हींचे फायदे आणि पोषणमूल्ये लक्षात घेतल्यास, मुलांच्या आहारात दोन्हींचा समतोल राखणे हे सर्वोत्तम ठरेल.

• शेंगदाणे: जर तुम्हाला बजेटनुसार आहार ठरवायचा असेल, तर शेंगदाणे हे उत्तम आणि किफायतशीर पर्याय आहेत.
• बदाम: जर तुम्ही थोडे अधिक खर्च करू शकत असाल तर बदामांची मुलांच्या आहारात भर घालणे खूप फायदेशीर ठरेल.

मुलांच्या आहारातील समतोल:

• सकाळी भिजवलेले ३-४ बदाम खाणे किंवा रात्री दूधात बदाम पावडर घालणे.
• शेंगदाणे स्नॅक्समध्ये, तिफिनमध्ये किंवा चटणीच्या रूपात देणे.

5. बजेटमध्ये मुलांसाठी आरोग्यदायी स्नॅक्सचे पर्याय

1. शेंगदाण्याचे लाडू: शेंगदाणे आणि गूळ यांचे लाडू मुलांना खूप आवडतात आणि हे पूर्णपणे बजेट फ्रेंडली आहेत.
2. भाजलेले शेंगदाणे: हे स्नॅक्स म्हणून दिल्यास मुलांना क्रंची टेक्सचर आवडेल, आणि ते पचनालाही हलके असतात.
3. शेंगदाण्याचे बटर: ब्रेड किंवा चपातीसोबत शेंगदाण्याचे बटर लावून देणे हा मुलांसाठी स्वादिष्ट आणि पोषणदायी पर्याय आहे.
4. बदाम शेक: दूधात बदाम पावडर घालून तयार केलेला शेक हे मुलांसाठी आरोग्यवर्धक पेय आहे.
5. मिश्रित सुकामेवा स्नॅक्स: बदाम, शेंगदाणे, अक्रोड, मनुके यांचे मिश्रण करून मुलांना देऊ शकता.

बदाम आणि शेंगदाणे मुलांच्या आहारात का समाविष्ट करावे?
मुलांच्या आहारात बदाम आणि शेंगदाणे समतोल प्रमाणात समाविष्ट करणे आवश्यक आहे. जर बजेटचा विचार करत असाल, तर शेंगदाणे हा उत्तम पर्याय आहे, पण बदामांचे फायदेही दुर्लक्ष करता येणार नाहीत. मुलांच्या आहारात या दोन्ही घटकांचा समावेश करणे त्यांना आवश्यक पोषण मिळवून देण्यासाठी उपयुक्त ठरेल.