आपले मूल ड्रग्ज चे व्यसनी झाले आहे हे कसे कळेल? कारणे,लक्षणे आणि मार्गर्दशक उपाय

१६ वरीस धोक्याचं गं ..... या गाण्याच्या तालावर ताल धरणारी तरुण पिढी आज काल दिसत आहे. किशोरावस्थेत मुलं निरनिराळे प्रयोग करण्यास अग्रेसर असतात, वाईट आणि चांगले , ब्रह्म आणि सत्य यातील फरक त्यांना कळत नाही. तारुण्य आणि पौगंडावस्थेतील अंमली पदार्थांच्या व्यसनाधीनतेचे बळी होणे ही एक मोठी समस्या बनत आहे. पालकांपुढील सर्वात मोठे आव्हान हे आहे की त्यांचे मूल कोणत्याही प्रकारच्या अमली पदार्थाचे व्यसन करत आहे हे त्यांना कसे समजेल? पालक आपल्या पाल्यासोबत सतत राहू शकत नाहीत, ते शाळा-कॉलेज, ट्यूशन-कोचिंग क्लासेस किंवा मित्रांसोबत काय करतात याची कल्पना त्यांना कशी येईल? किशोरवयीन मुलांना अंमली पदार्थांच्या व्यसनाधीन होण्यापासून रोखण्यासाठी पालक काय करू शकतात याबद्दल आम्ही या ब्लॉगमध्ये सविस्तर माहिती देणार आहोत.

मूल ड्रग्ज किंवा कोणत्याही प्रकारचा नशा करत आहे की नाही हे जाणून घेण्यासाठी या लक्षणांकडे लक्ष द्या

१. अश्या मुलानं मध्ये सतत चलबिचल , एका ठिकाणी स्थिर न राहणे 

२. मुलाच्या स्वभावात किंवा मूडमध्ये अचानक बदल होत असेल तर सावध व्हा.

३. जर मूल पूर्वीपेक्षा जास्त हिंसक किंवा आक्रमकपणे वागत असेल

४. मुल आता स्वतःला अलर्ट मोडमध्ये ठेवत आहे, म्हणजे त्याच्या पालकांना न विचारता त्याच्या खोलीत जाऊ देण्यास नकार देणे, त्याच्या बॅग किंवा कपाटाला हात लावण्यास नकार देणे.

५. सतत पैश्याची मागणी करू लागलं तर 

६. घरातून पैसे चोरायला सुरुवात केली

७. आपल्या मित्रांपासून दूर होत असेल तर सावध व्हा 

८. भरपूर पाणी पितो आणि श्वासाच्या दुर्गंधीपासून मुक्त होण्यासाठी वारंवार दात घासत असल्याचे दिसते

९. डोळ्यांतील लालसरपणा लपविण्यासाठी डोळ्यात औषध टाकणे

१०. अस्वस्थता, स्वभावात चिडचिड ही देखील लक्षणे असू शकतात.

११. शारीरिक आणि मानसिक थकवा जाणवणे

१२. स्मरणशक्ती कमी होणे

१३. झोपेचा अभाव, डोकेदुखी, शरीरात पेटके

१४. भूक न लागणे, जास्त घाम येणे

१५.  आजारी नसतानाही उलट्या जुलाब

१६. निर्णय घेण्यात अडचण

१७. मी हे स्पष्ट करते की ही सर्व लक्षणे इतर रोगांची देखील असू शकतात, परंतु आपण या लक्षणांकडे दुर्लक्ष करू नये आणि तज्ञ किंवा डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.

मुलांमध्ये अंमली पदार्थांचे व्यसन होण्याची कारणे कोणती असू शकतात?

व्यसनमुक्त बालपण आणि पौगंडावस्थेतील अंमली पदार्थांचे व्यसन होऊ नये यासाठी शाळा-महाविद्यालयांमध्ये जनजागृती वर्ग घेण्यात यावेत. विशेषत: मुलांना मानसिक शिक्षण देण्याची गरज आहे.

• कुटुंबातील एखाद्या व्यक्तीला ड्रग्जचे व्यसन असेल तर त्याला पाहून मुलेही ड्रग्ज घेण्यास प्रवृत्त होऊ शकतात.
• पालकांना कोणत्याही प्रकारच्या ड्रगचे व्यसन असेल तर मुलांमध्येही अशी जीन्स असू शकतात जी त्यांना ड्रग्जकडे ओढू शकतात.
• घरात चांगले वातावरण नसेल आणि खूप भांडणे होत असतील तर मुले ड्रग्जकडे वळू शकतात.
• कौटुंबिक कार्यादरम्यान अल्कोहोलच्या सेवनाचा परिणाम मुलांवर होऊ शकतो
• घरच्या तणावाचा परिणाम मुलांवरही होतो.
• एखाद्या मुलास मादक पदार्थांचे व्यसन सोडण्यास कशी मदत करावी
• सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे आपल्या मुलामध्ये आत्मविश्वासाची भावना निर्माण करणे. त्यांच्याशी बोला आणि त्यांना सांगा की ते हे वाईट व्यसन सोडण्यास पूर्णपणे सक्षम आहेत.
• मानसोपचार तज्ज्ञ किंवा डॉक्टरांचे समुपदेशन- जर एखाद्या मुलाला ड्रग्जचे व्यसन लागले असेल आणि पालकांना याची कल्पना आली असेल, तर सर्वप्रथम मानसोपचार तज्ज्ञांचा सल्ला घ्या.

आपल्या मुलाशी संवाद साधा

तुमच्या मुलाला ध्यान आणि योगासने करण्यास प्रोत्साहित करा.

आल्याचा रस लिंबू पाण्यासोबत पिणेही फायदेशीर ठरू शकते.

आपल्या मुलाला सांगा की त्याने आपले मन बनवले पाहिजे की तो यापुढे कोणत्याही प्रकारचे मादक पदार्थ घेणार नाही. सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे मनावर दृढ विश्वास असणे.

व्यसन सोडण्यासाठी तो त्याच्या खोलीत ध्यान धारणा करू शकतो.

मुलाला सकारात्मक गोष्टी सांगत रहा आणि शारीरिकदृष्ट्या सक्रिय रहा.

आवडते पुस्तक किंवा चित्रपट पाहण्यास सांगा.

व्यसनाधीनतेच्या हानीबद्दल मुलाला एक पुस्तक भेट द्या

आपल्या मुलाला विसरूनही त्याला अहंकारी बनवू नका, तर त्याला आपल्या जीवनातील संघर्षांबद्दल सांगा. तुम्ही तुमच्या मुलाला तुमची श्रीमंती कधीच जाणवू देऊ नका.

शरीराची तंदुरुस्ती का महत्त्वाची आहे याचे फायदे तुमच्या मुलाला समजावून सांगा. त्यांना सांगा की जगातील सर्वात मोठी संपत्ती शारीरिक तंदुरुस्ती आहे.