मुलांनी फळ खावे की प्यावे? १५ फ्रूट ज्यूसचे दुष्प्रभावः

आई, मी फळ खावे की प्यावे? - असे बारमाही प्रश्नाभोवती फिरणारी मुलाची मनस्थिती!! मात्र वस्तुस्थिती जाणून घेण्याची ही वेळ नक्कीच आहे; फ्रूट ज्यूस पिणे योग्य की आयोग्य हे जाणण्याची गरज आहे त्याद्वारे आपण आपल्या पाल्याच्या आरोग्याची काळजी घेऊ शकतो. जर फळांचा रस पिणे हे फळ खाण्यासारखेच आहे तर त्याचे एवढे दुष्प्रभाव का आहेत आपल्यापैकी बहुतेकांना फळांच्या रस पिण्यासाठी खूप मोठी भावनिक जोड त्या ब्रॅण्ड वर असते. ‘फ्रूट ज्यूस’ या शब्दांचा उल्लेख आरोग्याने भरलेल्या ग्लासची प्रतिमा लोकांच्या मनात तयार केलीली असते आणि ते बघून आपण लहान मुलांना सर्व तथाकथित ‘पोषणाने भरलेल्या’ कॅलरीज वापरण्यासाठी फळांचा रस पिण्यास प्रोत्साहित करतो.
 पण काही पालकांना माहित नाही आहे की अनेक अभ्यासांतून हे स्पष्ट झाले आहे, की फळ चावून खाल्ल्यास 'टाइप-२'चा मधुमेह होण्याचा धोका खूप कमी होतो, तर फळांचा ज्यूस घेतल्यास हा धोका वाढतो. सातत्याने फळांचा ज्यूस घेतल्यास तुमचे वजन वाढण्याचाही धोका संभवतो. फळांमध्ये नैसर्गिक साखर असते, मात्र अनेक जण फळांचा ज्यूस करताना त्यात आणखी साखर टाकणे पसंत करतात.

संपूर्ण फळ शिफारशी

पौष्टिकतेनुसार फळांचे स्कोअर द्रव स्वरूपापेक्षा जास्त आहे हे दिलेले असले तरी, ताजे फळ पिळून त्यात काहीही न टाकता खाण केव्हाही उत्तम पालक आपल्या मुलांना वयोमानानुसार रसाचे सर्व्हिंग देऊ शकतात, परंतु संपूर्ण फळ तुमच्या मुलाच्या आहाराचा अविभाज्य भाग राहील याची खात्री करा.

फळांचा रस देत असल्यास चेतावणी
 
येथे काही महत्त्वाचे मुद्दे आहेत ज्यांची तुम्हाला काळजी घेणे आवश्यक आहे. 

• आम्लपित्त आणि दात किडणे टाळण्यासाठी तुमच्या मुलाला दिवसभर रस पिण्यास परवानगी न देता फक्त स्नॅक किंवा जेवणासोबत फळांचा रस द्या.
• तुम्हाला तुमच्या मुलाला जेवायला त्रास होत असल्यास, जेवण किंवा स्नॅक्सच्या ३० मिनिटे आधी त्याला किंवा तिला कोणतेही द्रव पिण्याची परवानगी देऊ नका.
• तुमचे मूल जास्त ज्यूस पीत नाही ना याची नेहमी खात्री करा, खाली दिलेल्या मर्यादा पाळा...

बाल वय प्रति दिवस प्रमाण (कप मध्ये)
जन्म ते ६ महिने फळांचा रस नाही
६ महिने ते ६ वर्षे १/२ -३/४ कप
७ वर्षे पुढे १ - १ आणि १/२ कप

फ्रूट ज्यूसचे दुष्प्रभावः 

फळांचे रस त्यांच्या चवीनुसार आणि आरोग्याच्या फायद्यांसाठी तरुण आणि वृद्ध दोघांमध्ये खूप लोकप्रिय असले तरी, ‘ज्युसिंग प्रोपोनंट्स’ (ज्यूस कंपन्या) द्वारे केलेले अनेक दावे अगदीच दूरगामी आहेत. 

खालील कारणांमुळे फळांचा रस निंदास पात्र आहे:

१. फळांच्या रसामध्ये फायबर आणि इतर पोषक तत्वांचा अभाव असतो. 

२. संपूर्ण फळ खाल्ल्याने तुम्हाला फक्त रसच मिळत नाही, तर फायबर देणार्‍या त्याच्या देहाचा चांगुलपणा देखील मिळतो. 

३. फायबर अनेक आरोग्य फायदे प्रदान करते जसे की बद्धकोष्ठता रोखून निरोगी पचनसंस्था राखणे

४. अनियंत्रित भूक नियंत्रित करणे 

५. पोषक द्रव्यांचे शोषण करण्यास मदत करणे 

६. कोलनचे आरोग्य वाढवणे आणि कोलेस्ट्रॉल कमी करणे.

७. ताज्या फळांच्या तुलनेत ज्यूसमध्ये कॅलरीज जास्त असतात. 

८. अगदी लहान कप रस काढण्यासाठी तुम्हाला अनेक फळांचे तुकडे वापरावे लागतात. 

९. तर, रस पिऊन तृप्त होणे उच्च उष्मांक खर्चावर येते ज्यामुळे सहजपणे जास्त ऊर्जा सेवन आणि वजन वाढू शकते.

१०. रस नियमितपणे घेतल्यास दात धूप आणि किडणे होऊ शकते, कारण फळांमधील व्हिटॅमिन सी आणि त्यातील एकाग्र नैसर्गिक साखरेमुळे रस जास्त अम्लीय बनतो.

११. डीआयोनायझेशन प्रक्रियेमुळे त्यातील अनेक पोषक तत्वांचा रस काढून टाकला जातो. 

१२. रसाची गुणवत्ता टिकवून ठेवण्यासाठी आणि त्याचे आयुष्य वाढवण्यासाठी, उत्पादक "डीआयनायझेशन" नावाची एक सामान्य उत्पादन प्रक्रिया वापरतात. 

१३. हे अधिक काळ टिकवून ठेवण्यासाठी रंग आणि चव काढून टाकून कार्य करते. इच्छित उत्पादन तयार करण्यासाठी वेगवेगळ्या चव आणि रंग पुन्हा रसात जोडले जातात. 

१४. या प्रक्रियेचा एक तोटा असा आहे की पौष्टिकदृष्ट्या निकृष्ट बनवते.

१५. वजन वाढणे लठ्ठपणाला कारणीभूत - मुले सहजपणे भरपूर रस पिऊ शकतात कारण रस चवीला चांगला असतो. तथापि, दिवसातून जास्त रस मुलांनी पिल्यास लठ्ठपणाला कारणीभूत ठरू शकतो.

म्हणूनच, अशा प्रकारे मुलाच्या आहारात जीवनसत्त्वे आणि खनिजे वाढवणे हे योग्य नाही. ही पोषकतत्त्वे फळांपासूनच त्याच्या पॉवर-पॅक्ड चांगुलपणासह मिळवणे चांगले. माझ्या मते आदर्श आहार पौष्टिक मंत्र असा असेल - “तुम्ही कॅलरी पिऊ नका”

तुमची एक सूचना आमचा पुढचा ब्लॉग अधिक चांगला बनवू शकते, तर कृपया कमेंट करा, ब्लॉगमध्ये दिलेल्या माहितीने तुम्ही समाधानी असाल तर इतर पालकांसोबत नक्कीच शेअर करा.